De ChristenUnie zegt het parlement sterker te willen maken. Een van de door haar voorgestelde maatregelen is uitbreiding van de Tweede Kamer: van 150 naar 200 leden. Directeur van de TeldersStichting Patrick van Schie schrijft dat dit het parlement niet per se sterker maakt.
De ChristenUnie zegt het parlement sterker te willen maken. Een van de door haar voorgestelde maatregelen is uitbreiding van de Tweede Kamer: van 150 naar 200 leden. PvdA, GroenLinks en Volt blijken meteen voor het plan van Segers c.s. gewonnen. Maar waarom een Kamer met meer leden sterker zou zijn wordt door geen van deze partijen duidelijk gemaakt. Waarschijnlijk is de gedachte dat met meer mensen de uitvoerende macht – de regering en de overheidsinstanties – beter is te controleren.
Dat klinkt best logisch. Maar is het ook zo? Staan grote parlementen sterker dan kleinere? Een klassiek geval is de Senaat in het oude Rome. Die telde op het hoogtepunt van zijn macht ten tijde van de Republiek 300 leden. In de 1e eeuw voor Christus werd hij fors uitgebreid, eerst door Sulla, daarna door Caesar. Sulla beweerde (eveneens) de positie van de Senaat te willen versterken, maar in werkelijkheid zou het orgaan aanzienlijk zwakker komen te staan. Caesar pretendeerde niet eens dat hij met de Senaat door deze te vergroten meer macht wilde toedelen. Het resultaat van de uiteindelijke verdrievoudiging was een forse afname van het gewicht dat de Senaat nog in de schaal kon leggen.
Nu was de Senaat van het oude Rome geen democratisch lichaam zoals wij dit kennen en speelde er naast de uitbreiding van het orgaan nog meer. Wel maakt het voorbeeld reeds duidelijk dat het groter maken van een parlement juist op een verzwakking kan uitdraaien.
En laten we de tegenwoordige parlementen in democratische landen dan eens in ogenschouw nemen. Italië en Frankrijk kennen Kamers van Afgevaardigden van 630 respectievelijk 577 leden. Fors meer dan onze Tweede Kamer. De parlementen van Italië en Frankrijk zijn echter structureel notoir zwak. Israël, toegegeven een land met iets meer dan de helft van de inwoners van Nederland, heeft een kleiner parlement dan wij: 120 leden. Toch is de Knesseth een relatief machtig lichaam. En wat te denken van de Verenigde Staten? Het land telt 19 keer zoveel inwoners als Nederland terwijl het machtigste onderdeel van het Congres – de Senaat – slechts 100 leden telt. De Amerikaanse Senaat, anders dan onze Eerste Kamer direct door de kiezers gekozen, is in diverse opzichten machtiger dan de Nederlandse Tweede Kamer.
Hiermee is niet gezegd dat een kleiner parlement automatisch sterker staat. Maar voordat tot uitbreiding van de Tweede Kamer wordt overgegaan is het zaak zich ervan te vergewissen dat het effect niet averechts zal zijn.
Uitbreiding van het aantal Kamerleden heeft nóg een nadeel. Nu al klinken tal van Kamerleden als zij aan het woord zijn meer als ambtenaren die zich in details verliezen dan als volksvertegenwoordigers die grote politieke lijnen aangeven. Meer Kamerleden betekent: kleinere portefeuilles. Het aantal generalisten, dat al niet overhoudt, zal door de organisatie van de fracties verder verminderen. En dat kleine Kamerfracties goede generalisten kunnen opleveren wordt in ons land al jaren door de SGP aangetoond, los van de vraag of hun specifieke levensbeschouwing wordt onderschreven. De Kamerleden van deze partij hebben in ieder geval geen moeite duidelijk te maken waar zij voor staan.
Een Kamer met kleur vergt eerder minder dan meer leden. Dat een niet al te grote Kamer zich moet kunnen laten bijstaan door meer ondersteunende medewerkers die enig tegenwicht kunnen bieden aan de enorme departementen is daarmee geenszins in strijd. Minder ambtenaren en ingehuurde bureaus bij de overheid en meer ondersteuning in het parlement; dat zal de verhoudingen inderdaad evenwichtiger maken.
Maar uitbreiding van het aantal Tweede Kamerleden dreigt het parlement te verzwakken. Begin er daarom niet aan. Een Tweede Kamer met 150 leden is meer dan genoeg.
De ChristenUnie zegt het parlement sterker te willen maken. Een van de door haar voorgestelde maatregelen is uitbreiding van de Tweede Kamer: van 150 naar 200 leden. PvdA, GroenLinks en Volt blijken meteen voor het plan van Segers c.s. gewonnen. Maar waarom een Kamer met meer leden sterker zou zijn wordt door geen van deze partijen duidelijk gemaakt. Waarschijnlijk is de gedachte dat met meer mensen de uitvoerende macht – de regering en de overheidsinstanties – beter is te controleren.
Dat klinkt best logisch. Maar is het ook zo? Staan grote parlementen sterker dan kleinere? Een klassiek geval is de Senaat in het oude Rome. Die telde op het hoogtepunt van zijn macht ten tijde van de Republiek 300 leden. In de 1e eeuw voor Christus werd hij fors uitgebreid, eerst door Sulla, daarna door Caesar. Sulla beweerde (eveneens) de positie van de Senaat te willen versterken, maar in werkelijkheid zou het orgaan aanzienlijk zwakker komen te staan. Caesar pretendeerde niet eens dat hij met de Senaat door deze te vergroten meer macht wilde toedelen. Het resultaat van de uiteindelijke verdrievoudiging was een forse afname van het gewicht dat de Senaat nog in de schaal kon leggen.
Nu was de Senaat van het oude Rome geen democratisch lichaam zoals wij dit kennen en speelde er naast de uitbreiding van het orgaan nog meer. Wel maakt het voorbeeld reeds duidelijk dat het groter maken van een parlement juist op een verzwakking kan uitdraaien.
En laten we de tegenwoordige parlementen in democratische landen dan eens in ogenschouw nemen. Italië en Frankrijk kennen Kamers van Afgevaardigden van 630 respectievelijk 577 leden. Fors meer dan onze Tweede Kamer. De parlementen van Italië en Frankrijk zijn echter structureel notoir zwak. Israël, toegegeven een land met iets meer dan de helft van de inwoners van Nederland, heeft een kleiner parlement dan wij: 120 leden. Toch is de Knesseth een relatief machtig lichaam. En wat te denken van de Verenigde Staten? Het land telt 19 keer zoveel inwoners als Nederland terwijl het machtigste onderdeel van het Congres – de Senaat – slechts 100 leden telt. De Amerikaanse Senaat, anders dan onze Eerste Kamer direct door de kiezers gekozen, is in diverse opzichten machtiger dan de Nederlandse Tweede Kamer.
Hiermee is niet gezegd dat een kleiner parlement automatisch sterker staat. Maar voordat tot uitbreiding van de Tweede Kamer wordt overgegaan is het zaak zich ervan te vergewissen dat het effect niet averechts zal zijn.
Uitbreiding van het aantal Kamerleden heeft nóg een nadeel. Nu al klinken tal van Kamerleden als zij aan het woord zijn meer als ambtenaren die zich in details verliezen dan als volksvertegenwoordigers die grote politieke lijnen aangeven. Meer Kamerleden betekent: kleinere portefeuilles. Het aantal generalisten, dat al niet overhoudt, zal door de organisatie van de fracties verder verminderen. En dat kleine Kamerfracties goede generalisten kunnen opleveren wordt in ons land al jaren door de SGP aangetoond, los van de vraag of hun specifieke levensbeschouwing wordt onderschreven. De Kamerleden van deze partij hebben in ieder geval geen moeite duidelijk te maken waar zij voor staan.
Een Kamer met kleur vergt eerder minder dan meer leden. Dat een niet al te grote Kamer zich moet kunnen laten bijstaan door meer ondersteunende medewerkers die enig tegenwicht kunnen bieden aan de enorme departementen is daarmee geenszins in strijd. Minder ambtenaren en ingehuurde bureaus bij de overheid en meer ondersteuning in het parlement; dat zal de verhoudingen inderdaad evenwichtiger maken.
Maar uitbreiding van het aantal Tweede Kamerleden dreigt het parlement te verzwakken. Begin er daarom niet aan. Een Tweede Kamer met 150 leden is meer dan genoeg.
