We hebben het weer geflikt. Ruim 76 procent van ons trotseerde regen, wind en drukke agenda’s om het rode potlood ter hand te nemen. Een indrukwekkende opkomst in vergelijking met veel andere landen – maar toch net iets minder dan vorige keren.
Stemmen is meer dan in een klein hokje een veel te groot formulier openvouwen. Het is het resultaat van eeuwen van strijd om de overheid dichter bij de burger te brengen en om samen beslissingen te nemen over onze toekomst. Dat we vandaag achter het gordijntje met een afgevlakt potlood onze keuze kunnen maken, is een kleine handeling met een enorme historische betekenis.
Toch voelt stemmen zelden als een feest. Eerder als een verplicht nummertje tussen werk en avondeten. Je staat in de rij, moe van de dag, tussen andere plichtsgetrouwe burgers die er ook ‘nog even langs moeten.’ We weten allemaal dat democratie belangrijk is, maar op het moment suprême voelt het vooral als iets dat moet.
Dus waarom maken we van de verkiezingsdag geen nationale feestdag?
Praktisch gezien scheelt het een hoop gedoe. Net als op Koningsdag of Hemelvaart heeft iedereen dan vrij. Geen stress om het nog ‘even tussendoor’ te doen. Je kunt rustig naar het stembureau, misschien met een koffie in de hand of samen met de buren. Werkgevers zullen het minder leuk vinden, maar ach – als de politici zich een beetje gedragen, is het maar één keer per vier jaar.
Maar vooral cultureel zou het een enorme winst zijn. Een verkiezingsdag als viering van onze democratie – een dag waarop we niet alleen stemmen, maar ook stilstaan bij het feit dat we dit samen doen. Onze samenleving is steeds meer versnipperd, en dat is niet per se iets slechts. Verschillen van mening horen bij een vrije samenleving. Maar juist daarom is het belangrijk om af en toe stil te staan bij wat ons bindt: dat we, ondanks al die verschillen, samen beslissen over de koers van ons land.
Democratie is meer dan een systeem dat wetten en beleid oplevert. Het is iets om trots op te zijn – een gedeelde afspraak dat we elkaar blijven horen, hoe ver we soms ook uit elkaar lijken te staan. Laten we dat gevoel koesteren. Eén dag, eens in de vier jaar, waarop we niet zuchten over onze plicht, maar samen proosten op onze democratie.
Wetenschappelijk medewerker